Jean-Dominique-Benoit-Marie GAUSSINEL (1782-1825)
Una de las figuras mai pintorescas e aimablas de la literatura occitana dins la pontannada 1800-1825..
PEIRE AZEMA nos parla de "Beneset Gaussinèl, que florissiá dau temps de la restauracion. Compausèt de cantics per la Mission, una cantata per la naissença dau Duc de Bordèus, de romanças per las "grisetas". Seguèt emplegat de la Comuna e moriguèt a l'espitau, paure, lord e vièlh garçon. Pasmens, per lo miracle de la poësia, - una poësia simpleta, mès esmoguda e sincèra - es benlèu, de totes los clapassièrs de son temps, lo qu'es encara lo mai vivent."
Retenguem aquel jutjament.
"Jean-Dominique-Benoît Gaussinel, naquit à Montpellier le 27 mai 1782, et y mourut le 26 janvier 1825. Il ne doit pas etre confondu avec Jules Gaussinel, l'auteur d'Abdona, à qui l'on doit aussi quelques vers languedociens. " (L.A. Roque-Ferrier in "Le Felibrige Latin", 1896, VII (Octobre Novembre), pp 188-190.)
Se conois d'el dos volums de cançons lengadocianas ("Récul de cansous patoisas") amb tanben de faulas e d'epigramas, publicadas en cò de Julien en 1823 e 1824. Demest aquelas: " A l'ombra dau Bouscage, cansouneta en lengage de Mount-Pelié; La Nitada dé Roussignolets, Le Berger volage La Confidence, Serment d'Amour, La Déclaration d'Amour (paroles de B. Gausinel, musique de J. Perrin) , A la Font Sant Bertoumiéu, etc...
Gaussinèl èra comís a la comuna de Montpelhièr. Anava lo dimenge per las plaças e las passejadas, ont cantava el meteis e vendiá sas cançons. escriguèt e montèt un operà"Les noces d'Estelle ou le troubadour du Languedoc", que capitèt pas, benlèu perqué montèron las gents contra el, una mena de cabala per que digús i anèsse??? Leon Gaudin, bibliotecari de Montpelhièr, publiquèt un reculh de sas cançons.
"Le facile et spirituel chansonnier des grisettes du temps" coma lo sòna Roque-Ferrier (op cit) faguèt tanben tres cançons en l'onor de la venguda a Montpelhièr de " Monsieur, comte d'Artois et depuis Charles X (12 et 13 octobre 1814). Ont capita de demorar el meteis, totjorn leugièr e aimable, cantant amors, joinessa e flors... Aquelas peças se pòdon legir aicí: "le Chant de la Reconnaissance" (1814) tres cançons de Gaussinèl en l'onor de la venguda dau futur rei Carles X a Montpelhièr.
S'atròba aquesta pèça de Gaussinèl dins las òbras de Rigaud.
"LE SONGE AMOUREUX"
L'autre jorn dessús l'erbeta
a l'ombratge d'un rosièr
la pichòta Marieta
tota sola dormissiá :
doçamenet m'aprochère
afin de ben l'admirar:
e per joïr me diguère:
la cau pas desrevelhar.
Près d'ela una tortorèla
me diguèt aquel moment:
veja-la, pastor, qu'es bèla
pensa a tus en dormiguent
siás segur de sa tendressa
sapcha ben l'apreciar...
Mès respècta ta mestressa
fau pas la desrevelhar.
Semblava que me sonava
un songe l'atendrissiá
son tendre còr palpitava
sa boqueta sorisiá.
Ieu dins mon charmant delire
voliái la remerciar...
Mès l'Amor sachèt me dire:
fau pas la desrevelhar!
La trobère tant fineta
que dins ma sensibla ardor
ié prenguère la maneta
en li faguent un poton.
L'amor diguèt: "sièga sage
garda-te de l'esfraiar...
Rescònd-te dins lo fulhatge
car vai se desrevelhar."
Ensenhador de las òbras dels fraires Rigaud (1845)