SECCION 
SECCION
DE LENGA D’OC
DEL PEN-CLUB INTERNACIONAL
LOS RENDUTS COMPTES DELS ACAMPS
Montpelhièr, Setembre de 2010
Acamp
generau annadièr dau PEN club de Lenga d'Òc
lo
dissate 23 d'Octòbre de 2010 a Montpelhièr
Presents: JF
Brun, Magali Bizot-Dargent, Jacme Landièr, Sèrgi Javaloyès, Maria-Cristina
Rixte, Rotland Pecout Pèire-Dominique
Testa, Joan-Claudi Forêt
An balhat una procuracion :
Joan-Claudi Rixte, Teiriç Òffre; Micheu CHAPDUELH, Robèrt
PERROTTO-ANDRE, Joan-Claudi Dugros, Felip Gardy, JY Casanova, Glaudi
BARSOTTI, Danièla Jullien, JP Tardiu, MJ Verny, Ph Giroussens, J Fléchet, Miquèl
Decòr, Andrieu Pagés, JC Forêt, Sèrgi Carles, Jean-Christophe Dourdet, Aurelia Lassaque, JP Creissac, F
Bardòu.
1. Introduccion
Joan-Frederic Brun recapitula l'istoric recent
dempuòi la refondacion dau PEN occitan en 2008. Çò positiu es l’estrambòrd
e los encoratjaments caloroses qu’un cinquantenat d’escrivans d’òc nos
mandan de contunh, e que mòstran qu’aquesta associacion es percebuda coma
necessària per una majoritat dels escrivans de lenga nòstra. I veson un quadre
que los recampa sens ierarquia ni formalisme excessiu, per escambiar sus las
problematicas que nos son especificas, e mai que mai per donar una visibilitat
als escrivans d’Òc dins la societat d’aquí e dins lo mond.
A la rebors es estat long de tornar metre en
estat de marcha nòstra associacion, amòr que la continuitat amb l’ancian PEN
acomençava de se pèrdre, que los arquius dau passat demòran de mau recampar,
e qu’a caugut tornar obténer una oficializacion coma associacion lei 1901 e
cambiar la domiciliacion bancària per poder fonccionar. Lo president JF Brun e
lo clavaire T Offre an trabalhat a aiçò cotria en bona intelligéncia mas
cadun amb de disponibilitats limitadas dau fach de sos mestièrs. Èran
enrondats dels encoratjaments caloroses de fòrça d’amics escrivans d’òc,
mas, o cau dire, èran un pauc solets per far butar la ròda.
Çò que fai que T Offre demotivat abandona la partida e demissiona.
Pasmens i a de rasons d’i crèire e de contunhar.
D’en primièr los contactes nosats amb lo PEN internacional que marcan que nòstre
voler de retorn dins l’associacion internacionala es vist amb pro de simpatia
e que son prèstes a nos ajudar. An ben comprés qu’emai siagam en França sèm
una cultura minorizada e pas gaire sostenguda. Logicament deuriam èsser reïntegrats
en 2011 dins l’organizacion, a l’ocasion d’un acamp internacionau.
Aqueste acamp de Montpelhièr en Octòbre 2010 es
important perqué vai acabar de metre en òrdre de fonccionament nòstra
associacion dins sa configuracion operacionala per trabalhar a de bòn a partir
de Genièr de 2011.
Amb 29 sòcis presents en persona o per procuracion,
l’assemblada a la legitimitat per acabar de metre en plaça las aisinas que
faràn fonccionar d’ara-enlà nòstra seccion occitana dau PEN.
2. Rapòrt financièr
Lo rapòrt financièr es mandat als membres
aderents dins un mèl personal. La situacion es desenant clara e la seccion pòt
fonccionar sus de basas sanas.
3. Remanejaments dins lo burèu
Teiriç Òffre demissionari de son pòstre de
clavaire nos a mandat una letra
recomandada recebuda ièr divendre 22 e que ne fasèm la lectura. Es elegit
clavaire a l'unanimitat : Jacme Landièr.
Es ajustada au burèu amb un títol de
vici-presidenta Maria-Cristina Rixte, que s’entrevarà de representar lo PEN
club occitan dins la region Ròse-Aups ont se nosan de ligams amb los « Francòprovençaus »
(= « Arpitans »), qu’es sòcia de l’AIEO e anglicista fòrça
interessada per las reviradas de e a l‘Anglés.
Es ajustada au burèu coma membre dau conselh :
Magalí Bizòt d’Argent.
4. Prospectiva
Dins l’estat actual amb un burèu en òrdre podèm
envisatjar un foncionament regular e eficaç, emai sens tròp d’ambicion
megalomaniaca. A proporcion de la disponibilitats dels membres de la còla, de
segur.
Acabar de metre en plaça lo siti internet, amb una
part de renduts comptes d’AG e de talhièrs ont tocam pas que nautres e una
part « forum » interactiva, mas amb inscripcion prealabla per
forviar d’èsser envasits per de mond marridament intencionats. Se conven
qu’i cau afavorir la publicacion de criticas de tot çò que pareis, e una
introduccion mai detalhada amb presentacion generica de çò qu'es lo PEN.
Tre 2011, coma previst als estatuts, caudrà pas
forviar de pagar l’escotison per poder participar a la vida de l’associacion,
siá 20 euròs per persona.
Podèm contunhar de preveire dos acamps per an per
discutir en talhièrs, votar de mocions, e assegurar lo fonccionament tecnic de
l’associacion. Quora sèm pas qu’un desenat o un vintenat, aquò demanda pas
una organizacion pesuga. Exemple d’aqueste acamp qu’avèm fach tot
simplament a l’ostau d’un de nautres.
Pasmens caudrà soscar a una linha bugetària per
pagar los desplaçament dels sòcis quand atravèrsan tota una longa part d’Occitània
per venir a l’acamp. Amb lo problèma de saupre ont trobar d’argent, e de
calcular quant ne caudrà cada annada.
Çò indispensable per demorar membres dau PEN
internacionau es de participar als acamps internacionals annadièrs. O caudrà
far sens fauta. De mai es una escasença fòrça interessanta per los escrivans
d’òc qu’i pòdon rescontrar un mitan intellectual a l’encòp apassionant
e estimulant, e una aculhença calorosa e atentiva.
Car nòstra cultura amb sos dos drapèus dels Trobadors e de Mistrau es fòrça
presada au PEN, amai los escrivans d’autras parts dau mond n’aguèsson una
vista un pauc mitica. Adonc son contents de nos descobrir, e sèm pas agachats
amb la condescendéncia mespresosa inevitabla en França. Tant val que volriam
encoratjar la possibilitat que totes los escrivans nòstres qu’o volràn poguèsson
participar a aqueles acamps, e pas soletament lo president e lo burèu.
S’insistís sus la necessitat vitala de crear
una comunicacion extèrna. MC Rixte
s’interessa fòrça a aquel projècte e se prepausa per avançar aquí dessús.
Cau definir una tièira de mediàs e mond a quau mandarem los comunicats.
5. Mocions.
A l’acamp de z’Ais aviam presa una mocion sus la
necessitat d’encoratjar e de sosténer las tres revistas literàrias
panoccitanas. A l’acamp d’aqueste an prenèm tres mocions :
a) L'arrestat dau tribunal administratiu de Montpelhièr
N° 0903420, obligant de levar lo panoncèl « Vilanòva de Magalona »
a l’intrada d’aquel vilatge. Auvari preocupant que non sai, perqué
se fai jurisprudéncia se poirà demandar de levar los panoncèls de milieirats
d’aglomeracions occitanas, catalanas, bascas, etc… De notar l'agressivitat
espectaclosa dau « Mouvement Républicain de Salut Public »
que reclamava ni cort ni costièr de sanccions
penalas per usatge public d'una lenga autra que lo francés, sanccions que
lo Tribunau Administratiu urosament es pas competent per las decretar… D’alhors
los magistrats an concluit que la sintèsi de las disposicions legalas actualas
fai que « rien ne s’oppose à ce qu’une langue régionale, soit
employée par une collectivité publique, notamment sur la voie publique,
lorsque des circonstances générales ou l’intérêt général le justifient »
e que donc l’article 1e dau decrèt n°95-240 dau tres de Març
pres per aplicacion de la lei n° 94-665 dau 4 d’Agost de 1994 « relative
à l’emploi de la langue française » que visava puslèu l’anglés
es pas susceptible d’èsser seriosament utilizat contra l’occitan. A la
rebors, es lo còde de la rota que dins son estat actual pòt
justificar als tèrmes d’aquel arrestat (se fai judisprudéncia) de far levar
los panoncèls en òc a l’intrada dels vilatges. E aquò’s pro grèu. O podèm pas laissar passar.
Discutissèm e alestissèm una mocion en francés
(que MC Rixte nos revira en anglés) e que mandarem a divèrses mediàs, e que
farem remontar au PEN internacional. Se decidís que caudrà :
- escriure una letra de sosten au cònsol de Vilanòva de Magalona
- escriure au PEN internacional
- far passar aquel comunicat dins los jornals: la Gazette, Midi Libre,
etc...
b) Una autra mocion concernís la proclamacion
oficiala per lo PEN club occitan de son sentit calorós de frairetat amb
los aparaires de la lenga francoprovençala (« arpitana ») a quau
afortissèm nòstra e mai exprimissèm lo vòt de contactes e de realizacions
comunas.
c) Una autra mocion concernís lo jornal la
Setmana que conois una diminucion de son nombre de legeires. Aconselham donc
als escrivans d’òc de lo sosténer en i participant, en causiguent (s’o vòlon
e o pòdon) de s’i abonar, e en encoratjant lo mond a lo legir e a s’i
abonar.
6. Projèctes divèrses
Sèrgi Javaloyès nos infòrma que la DGLF a de
linhas bugetàrias per valorizar las « literaturas e lengas de França »
ont se pòt reçaupre d’argent, per ajudar a la publicacion d’un butletin
que siá en francés, que poiriá aver simplament un N° per an. L’afar es
interessant e de seguir, mas se pausa lo problèma dau trabalh que representariá
d’alestir aquel jornau, e quau lo fariá. Afar d’estudiar e de seguir.
JC Forêt prepausava doas causas.
a)
Una antologia dels escrivans dau PEN que materializariá son existéncia.
Mas ven tot bèu just de crebar l’uòu una polida antologia de la poesia d’òc
deguda a James Sacré. Caudriá madurar un projècte novèl e novator que per lo
moment demòra un pauc fosc.
b)
L’edicion d’una òbra “emblematica”
que poiriá èsser una granda revirada, per exemple la de « la
Gacha a la Cistèrna » (« The Cistern Watch »)
recentament menada a son acabament per MC Rixte en companhiá de Loïsa Esher e
P Ricketts. Convenèm que lo PEN a pas, subretot dins son estat actual, vocacion
a se mudar en editor, mas que pòt amai deu « pairinar » una tala
edicion en li bailant son sosten moral.
Se parla tanben de participar a las grandas mòstras
de libres (exemple « la Comédie du Livre », o lo festenau de
Moans-Sartós) per donar una visibilitat a la literatura d’òc en temps que
realitat multipla e pas solament a un escrivan. Rotland Pecot insistís sus
aquela possibilitat « d'èstre presents non sonque coma representents
d'un organisme, lo PEN, que nos es car, mas tanben per que posquessiam,
collectivament, estre una paraula legitima e assabentada, per parlar de l'escrich
occitan en generau, e de seis actors.
Doncas poiriam, "es qualitas", demandar a cada Mòstra o salon,
de nos integrar dins lo programa de sei presas de paraula. Seriá : "leis
escriveires d'Oc parlan ais escriveires e ai legeires. » Problèma, aquí
mai, de la disponibilitat dels uns e dels autres. « Segon lei
disponibilitats e leis inclinacions divèrsas dei sòcis, poiriam constituir una
ròda d'intervenents per s'acarar a n'aqueu pretzfach. Lei mejans practics serián
d'estudiar. »
Parlam tanben d’alargar los contactes amb los PENs
Catalan e Basc. Los Catalans son de segur de companhs istorics a quau pensam
d’intrada, mas i a pas gaire de contactes fins ara amb los Bascs que semblan
de partejar pasmens pro de problematicas amb nosautres.
7.
Talhièr sus las reviradas
Aquò’s
l’escasença d’esboçar una seguida dau talhièr sus las reviradas ja mes en
cantièr a Tolosa. Lo temps a un pauc mancat per far fòrça de trabalh aquí
dessús mas avèm recapitulat quauques ponchs e n’avèm suggerit d’autres.
Importància de la revirada.
Revirada a l’occitan d’en primièr. Fai l’objècte
d’un escambi interessant, ont de segur naseja l’idèa qu’es mai important
d’encoratjar l’espelison d’òbras nòvas que de revirar aquelas, ja
escrichas, que nos venon de l’estrangièr. Mas revirar es s’apropriar
d’autres registres d’escritura e es una demarcha logica e santarosa per una
cultura qu’afortís son autonomia intellectuala. Los Bascs, nos ditz Sèrgi
Javaloyès, an establit una lista de 400 òbras màgers de la literatura
universala que cau revirar dins sa lenga, e lo govèrn basc espanhòu paga d’escrivans
per trabalhar a aquel pretzfach. En cò nòstre, de reviradas emai pas tròp fidèlas
fachas per de bòns escrivans nòstres son particulararament interessantas d’editar,
perqué demòran de modèls per aqueles qu’estudiaràn la lenga amai per los
autres. Exemple de las traduccions de Lorca e Synge per Max Roqueta. Ives
Roqueta revirèt Delteil (publicat) e Giono (inedich) e amb son estil remirable
son d’òbras d’un grand interés literari. Se cita la traduccion fòrça
originala de l’Odissèa vèrs a cha vèrs per Robèrt Lafònt. Sèrgi Carles a
trabalhat e trabalha a d’importantas reviradas coma la dau Bnils Holgerson de
Selma Lagerlöf. Alem Surre-Garcia èra atalat a un pretzfach ambiciós de
revirada de las Mil e Una Nuòch. Etc…
Rapelam çò qu’èra estat dich a l’acamp de
Tolosa, que caliá far un inventari de las reviradas, valorizar aquel
patrimòni que sembla largament inedich (exemple, las reviradas per P. Eyssavel
de « Dafnís e Cloè » de Longus e dau « Satiricon » de
Petròni, previstas abans l’estramàs de la Generalitat de Catalonha e que
benlèu lo tapuscrit n’es ara a Sitges). E que caliá tanben assenhalar d’òbras
incontornablas que son encara de revirar. Lançarem una rampelada per l’Internet
per far aquel inventari.
Revirada de l’occitan cap a d’autras lengas.
Indispensable per far conóisser nòstra cultura a
l’estrange. De mai, desromp lo fàcia a fàcia dificil entre òc e francés
ont lo francés es implicitament percebut per lo legeire coma la lenga de referéncia
dau tèxt, lo tèxt definitiu. Çò que deu pas èsser. La lenga estrategica
entre totas es l’anglés e de mai en mai apareisson de reviradas de l’òc en
anglés : Miquèl Decòr revirat per Jeannette Rogers, la traduccion de
"the Cistern watch" de Lafònt que ne parlàvem totara e qu’es en
trin d’èsser examinada per un editor londonian, lo « legendari de las
despartidas » de JF Brun e tanben la traduccion americana encara inedicha
de « Luònh » dau meteis autor per Christophe Razaire, etc… A bèles
uòlhs venents la revirada a l’anglés se multiplica e se « banaliza »,
e aquò’s d’encoratjar e d’amplificar… sens doblidar las autras lengas
coma en particular lo Castelhan ont sembla que nòstra lenga se revirèsse
idealament.
A 18 oras la sesilha es clavada.