Acamp General 2018 dau PEN Occitan

Dimenge 8 de Decembre 

Luòc : Fogau Montpelhieirenc / Musèu Lengadocian, 2 plaça Petrarca (place Pétrarque) Ostau de Varena a Montpelhièr.

 Sèm aculits coma las annadas passadas dins los locals de « l’escòla dau Paratge » que sa fondacion en 1875 marquèt lo prumièr alargament de la renaissença mistralenca a las autras regions occitanas, parallèlament au desvolopament d’una apròcha nòva sabenta e universitària de la lenga d’òc empusada per la « Societat de las lengas Romanas ».

Aquel 8 de març de 2019 per nòstra acampada annadièira del PEN occitan èran presents : Decòr, Pecout, Offre, Foret, Roqueta, Brun, Landièr e Stenta. La data èra malaisida perqué una granda grèva dels transpòrts tocant los trens èra entamentada.

 

Acomençam per d’escambis sus las activitats e los projèctes dels uns e dels autres. Dins lo contèxt ont sèm.

 

Abordam antau lo subjècte dau cambiament climatic amb Teiriç Offre qu’es climatològ de mestièr e que fai de conferéncias sus aquela question escarrabolhosa dels « enjuècs antropologics dau cambiament climatic ». S’ausís de longa aquí dessús un pauc tot e son contrari. Concluissèm que deuriam far una jornada de trabalh sus aquò dins los meses que venon, benlèu amb l’estampèu « comitat PEN per la Patz », e ne far los rendut-comptes escriches que los presentariam au congrès venent dau PEN. Rotland Pecout pensa qu’una presentacion sus lo biais « questions responsas » qu’es mai atrasent qu’una monografia pesuga.

 

Membres : faire una crida repetitiva per metre de mai en mai de mond dins lo còp… Jacme Landièr insistís sus la constatacion que uèi « i a tota una dinamica de joines ». Que se cau interessar a eles. Per exemple l’equipa dau « Barrut ». de generacions redescobrisson aquela riquesa que lor es estada raubada, e s’investisson dins son estudi. Mas la manca de luòcs de vida de la lenga fai que « se perd fòrça de mond en camin ». Fai mestièr de desvolopar tota una pedagogia de l’emplec de la lenga en estents conscients que la situacion a cambiat dempuòi los darrièrs 15 ans, e que sèm ara en situacion de pòst-diglossia … Nòstre amic Tatou de Massilia Sound que nos rejonh ongan es un exemple d’aquelas perspectivas nòvas. 

 

Lo Yahoogroupes es de reveire. Ara disfoncciona ; Miquèla i es pas, Joan Claudi i pòt pas escriure, i cau marcar Tatou… e d’autres.

 

Situacion financièira. « Entre pagar e morir i a totjorn temps », nos rapèla Miquèl Decòr : es un provèrbi que li disiá son paire. Joan-Guilhèm Roqueta presenta lo CR financièr. Avèm agut los escotisons de 9 aderents en 2019 siá 205 euros. Subvencion de Narbona nos a laissat un pichon benifici de 200 euros.

Despensas : I a 12 euros per mes preses per la banca, çò qu’es excessiu. La depensa d’ongan es lo viatge dau president a Manilha (710 euros), e l’escotison de 500 euros per lo PEN internacionau. Tot aquò es car. Demòra au jorn de l’AG sus lo compte corrent : 668 euros e sus lo Libret A  6573 euros. Donc la situacion rèsta sana mas a bèles paucs l’argent se’n vai. Se pausa lo problèma de trobar de ressorsas. Es imperatiu de rescontrar de mond qu’es son mestièr de nos ajudar a trobar de sòus. E far de projèctes en comun amb d’autras estructuras establidas coma per exemple lo Felibritge (mantenéncia de Lengadòc). Òffre parla de far quicòm sus « lo Gèni d’oc e l’òme miegterran » au MUCEM… 

 

Activitats de 2019

 

Sèm estats presents ongan a dos congrèsses internacionals de PEN : lo de Manilha e lo de Zadar. 

 

Lo 85e congrès mondiau dau PEN a Manilha 1-4 d’Octòbre de 2019

Nòstre Centre PEN es estat representat per lo president Joan-Frederic Brun a aquel eveniment important. Aviam mancat los dos precedents a de reng : un en Ukraina e un en India. Ongan poguèrem mostrar qu’èrem sempre en vida, e fòrça amenaçats coma mantuna autra cultura minorizada. Qu’enlai en Asia dau SE n’i a tot un groüm que se tòrnan conquistar una plaça au sorelh. Quauques tròces dau rendut compte per JF Brun.

 

Lo 85e congrès mondiau dau PEN se debanèt donc a Manilha a l’Universitat Sant Joan-Batista de la Sala (BDLSU per emplegar lo sigle). Lo PEN occitan s’atrobava a costat dau PEN Norvegian e davant la taula ont i a lo PEN Québec (Félix Villeneuve) e lo PEN romanés (Magda Carneci a quau parlarai de la publicar en traduccion dins « OC »).

Lo congrès se dobrís per un omenatge a l’escrivan e jornalista ucraininan Stanislav  Asayev, empresonat per de milícias prò-russas dins lo Donetsk. E disparegut, se ditz qu’es estat torturat e benlèu piéger. Uòi meteis seriá son anniversari de trenta ans…  Tot lo mond ne brandís lo visatge estampat sus un papièr. Jennifer Clement fai son discors inaugural. « La literatura a lo drech d’èsser legida » - dins quana lenga que sián estats escriches - e aiçò buta a aparar los dreches linguistics, que justament PEN n’a alestit una proclamacion. Quicha dins son discors sus l’importància d’aquel aspècte de l’accion dau PEN : dreches linguistics…

Los defuntats dau PEN aqueste an n’i a una careretada: ne compte quaranta e tres. Fai quatre paginas sus lo libre dau programa dau congrès. D’unes autors ben coneguts o membres fòrça presents dau PEN : Toni Morrison, Judith Rodriguez, Marie-Claire Banquart, Gloria Guardia de Alfaro, e au mitan son brevament mençonats nòstres paures Maria-Cristina Rixte e Pèire Pessamessa.

 

Paraula a la sala : D’unes centres prenon la paraula. Catalan PEN rapèla que fai dos ans la votacion per l’independéncia de Catalonha e que d’elegits e de responsables catalanistas son encara en prison. Lo PEN Norvegian presenta una antologia polideta dels escrivans exilhats albergats per l’organizacion ICORN que lor ven en sosten. Zeinep Oral (PEN Turc) presenta las activitats dau PEN Turc e rapèla qu’an ara 134 escrivans turcs en preson… Ditz que la Turquia a lo recòrd d’èsser lo país ont s’emprisona lo mai grand nombre de jornalistas e escrivans dins lo mond. N’aprofièche per dire (dins un anglés un pauc entrepachat aitanben) que lo PEN occitan se desencusa d’èsser estat absent dels dos darrièrs congrèsses internacionals, mas sèm estats actius en organizant dos congrèsses regionals a Narbona amb d’escambis a jaba qu’an fach la matéria de dos libres… e la situacion de nòstra cultura es de mai en mai marrida amor a las reformas de l’ensenhament.  Per aiçò sèm uroses d’èsser dins la familha PEN qu’aiçò nos balha de vam re de sosten.

Ai portat una pila d’exemplars de la brocadura mesa en cantièr a La Guépia a partir dau tèxt de Meschonnic : « Devoirs envers les Langues et le Langage / Devers envèrs las Lengas e lo Lengatge / obligations towards languages and language ». Son lèu partits de la tabla. Lançam donc l’idèa que detràs los dreches linguistics  que se’n parla fòrça au PEN i a los devers teorizats per Castan e Meschonnic.  

 

Fernand de Varennes, raportaire especial de las Nacions unidas sus las questions relativas a las Minoritats, fai una presentacion de la situacion de las minoritats en Asia. Comença per citar Camus: « la democracia es pas la lei de la majoritat mas la proteccion de la minoritat 

 

Simona Skrabec presenta l’activitat de mai en mai desvolopada dau Comitat dels Dreches linguistics. Los lengatges indigèns son estats de mai en mai l’objècte de réunions e d’iniciativas per los promòure, au congrès de Pune e au congrès de Chiapas. Aqueles lengatges son fondamentals per lo desvolopament duradís, aquò vai ensèms.

Nòstre projècte de declaracion sus la situacion linguistica perilhosament compromesa en França èra au programa de la reunion dau Comitat dels Dreches linguistics e figura donc sus lo programa mas es pas estada persentada en Assemblada Generala, ongan an trencat a bèl èime e n’an pas fach passar gaire, fòrça mond romegan que lor declaracion apareis pas dins lo librilhon dau congrès. Mas es decidit qu’anam trabalhar sus aquela declaracion per la far passar en 2020.

Emmanuel Pierrat presenta l’accion dau Comitat per la Patz, qu’es fòrça actiu e plen de projèctes. Ara es el que n’es lo president. Organizarà un d’aquò’s a París e convida tot lo mond a Bled los 21-14 d’Abriu de 2020.

Felix Villeneuve (PEN Québec) presenta Simona Skrabec que se prepausa per Segretària Internacionala. Es una persona qu’« alena la diversitat ». Simona nos explica que la traduccion es lo luòc ont se postula l’egalitat de doas lengas e de doas òbras. Antau los dreches linguistics son un factor de patz.

 

**

 

Dimècres 2 d’Octòbre dins la granda sala clara dau bastiment centrau de la DLSU (de la Salle University) Simona Skrabek presenta las 3 resolucions dau Comitat dels Drechs Linguistics. Dins aquel contèxt prene la paraula per riblar mai lo clavèl : avèm amb d’autres centres PEN escrich una declaracion que fai lo constat d’una situacion subran terriblassa de las culturas minorizadas.  De nòvas leis en Ukraina e en França abotisson a botar fòra de l’ensenhament totas las lengas minorizadas d’aqueles dos países. Mas me fau mocar per Simona que tròbe que mèscle a la lèsta de causas qu’an pas res de veire. Ai fach çò qu’ai pogut. Càmbia pas grand causa a la marrida pontannada que vivèm, de tot biais. De segur nòstre pichon drama se nèga au mitan de totas las misèrias sanguinosas dau mond e a de mau a tocar l'atencion. Demòra que sèm considerats amb simpatia e q integrats dins aquela familha mirgalhada dau PEN.

 

Jennifer Clement prepausa puòi un flame manifèst sus « la democracia de l’Imaginacion ». Car ditz que « l’imaginacion es un remèdi contra la tirannia », es çò que li an dich d’escrivans en prison, qu’an subreviscut amòr a l’imaginacion.

 

**

Lo dijòus una tièira de conferéncias ont la question de la diversitat linguistica èra centrala. Lo professor Virgilio Almario aviá dobèrt lo talh amb una tièira de reflexions sus los lengatges que vivon e morisson. La libertat d’una lenga es limitada per la plaça que li es donada.

Aguèrem puòi una taula redonda titolada : « migrating languages : from indigenous to mainstream » ont deviái parlar de l’Occitan. Mon intervencion èra titolada : « Occitan, so hard to fight against a programmed eradication”. Aguère la gaug de veire que ma presentacion aguèt un polit succès. Vesiam que d’un cap a l’autre de la planeta los problèmas de las lengas minorizadas an fòrça de ponchs en comun.

 

Rescòntres de Zadar, octòbre 2019

 

Nòstre Centre PEN es estat representat per Guiu Matieu a aquel eveniment que se debanèt en Croacia a Zadar. Amor a la grèva dels trens Gui poguèt pas èsser present a nòstre acamp mas nos mandèt aquel rendut compte.

 

Après Arles en 2008, Haïfa en 2010, Lisbòna en 2013, Narbona en 2015 e 2018, lei sieissencs rescòntres ALEM ( (Actors de la Libertat d’Expression en Euròpa e Mediterranèa)  se debanèron a Zadar, ciutat universitària de Dalmacia, dau 10 au 13 d’octòbre 2019. Leis organizators n’èran aqueste còp lo PEN croate, en collaboracion amb lo PEN internacionau, l’Universitat de Zadar e sei despartiments d’Estudis Italians, Francés e Estudis Francofònes, Estudis Ispanics e Iberians. Lei comunicacions se faguèron dins lei locaus de l’universitat, ambe vista sus la mar, sos un solèu resplendisent !

Li aviá aquí de participants de Turquia, Israèl, Japon, França, Eslovenia, Croacia, Bosnia, Catalonha, Occitania, Suissa, e benlèu que n’oblide, Dins lei jornadas de divèndres e dissabte faguèron una bòna dogena de comunicacions sus lo tèma d’aquestei rescòntres : « Lei vòtz dei migrants, unitat e diversitat mediterranenca. » E d’aquò se ne faguèt un comunicat de pressa ( lo torne mandar en pèça joncha).

Lo dijòus, lo 10, l’acuelh dei participants se finiguèt en serada per un recitau de cançons, e lo darrier ser, lo 12, lei poètas presents clamèron o legiguèron quauqueis uns de sei poèmas, dins la lenga originala e dins una traduccion en anglés o en  francés. Pau Sancher Ferrer, lo catalan d’aquestei rescòntres, e que saup lo croate per aguer ensenhat quauqueis annadas lo catalan a l’universitat de Zadar faguèt un duo bilingue amb un poèta croate, cadun legissènt l’autre en traduccion. Una jove israeliana nos diguèt son admiracion per la Comtessa de Dia. !!! De qué pantaiar….

Per aquelei que vòlon descubrir en francés la poesia croata de l’ora d’ara mencionarai leis edicions de l’Ollave qu’an una colleccion  Domaine croate/poésie, que li podretz descubrir, demieg quauqueis autrei, doas dei mestressas d’òbras d’aquestei rescontres : Vanda Mikšić e Sibila Petlevski

Finirai per una remarca encoratjanta per l’avenir d’aquestei rescòntres: a vista de nas, una bòna part deis intervenents avián pas 40 ans ! Una joinessa que pasmens desfauta a nòstre PEN occitan !

 

Contèxt

 

Marrida passa plena de pessimisme, mentre pro de causas càmbian. Nòstre amic Benjamin Assié quita lo CIRDOC ont a fach pro de causas bravament utilas, e que demorarà un otís poderós. Aquel CIRDOC ven un pauc, fai remarcar JC Forêt,  la seguida de l’ancian IEO, vengut ara institucional… Emai manquèsse pro de majans. Ara serà a la DRAC a Tolosa encargat dau patrimòni. Ont benlèu poirà èsser de pro d’ajuda.

Parlam de la creacion de l’OPLO. Que digús sap pas exactament perqué quita de sostenir tot çò que se fasiá en Occitania (jornals coma « la Setmana » o OC , edicions). D’estructuras coma Calandreta, Aprene, etc… recebon la mitat de çò que recebián. L’IEO un peçuguet e pas mai.  Del còp las edicions « IEO-IDECO » son, ço ditz JC Forêt, « en estat de mòrt cerebrala ». Tota la difusion s’es afondrada. Aitanben lo problèma de la difusion se pausa per d’autras edicions coma « Jorn ». D’  assenhalar que Pau Martin de l’aucèl libre e sa femna viatjan fòrça per sa colleccion. E dau còp participan a l’espandiment de las òbras. Son experiéncia es fòrça interessanta.

Rotland Pecout indica que los editors bretons editan a l’encòp de libres en breton e d’autres en francés, un pauc coma l’Editorial El trabucaire. E aquò permet a l’edicion bretona d’èsser plena de vida e de difusir sa cultura.

 

Comunicacion : La situacion se melhora pas. Mas demòra que Radio Lenga d’Oc  e tanben l’emission de FR3 « Viure al país » son de tribunas ont podèm comunicar.

 

Projèctes

 

Remesa en vida dau yahoogroupes en reactualizant los participants. Aquò’s urgent.

Letra au MUCEM per que s’i faguèsse quicòm sus la cultura d’Oc… Teiriç Offre que pensa qu’avèm aquí una oportunitat comença de la metre en forma.

Se decidís tanben d’escriure un messatge comun a Edvard Kovac que se ditz que malauteja.

Cau tanben finalizar l’ebook de Narbona qu’es quasi acabat, e lo mandar a Vialar.

Pecout insistís tanben quer que s’escriguèsse una letra a Saurel per demandar que los circuits toristics prepausats per l’Ofici dau Torisme de Montpelhièr tornèsson prepausar de tematicas ligadas a l’istòria e la cultura occitanas. De circularizar e mandar lèu.

 

Projèctes d’acamps : n’avèm dos dempuòi un brieu, un a Gap, un a Pau, de lançar. E tanben aquel de Marselha aquesta prima sus los « enjuècs antropologics dau cambiament climatic » (caudrà trobar un títol mai polit e mai atrasent). Una jornada de trabalh sus aquò dins los meses que venon, benlèu amb l’estampèu « comitat PEN per la Patz », e ne far los renduts comptes escriches que presentariam en volum au congrès venent dau PEN. Datas envisatjadas : 7 de març, 30 de mai e 6 de junh ?

Ongan aviam donc malastrosament pas capitat de faire passar una declaracion internacionala au congrès de Manilha. Caudrà la far passar mòrt e fòl au congrès PEN venent ...

 

Projèctes en comun.

 

Teiriç Òffre parla de far quicòm sus « lo Gèni d’oc e l’òme miegterran » o « la cultura d’Oc e lo centralisme, distància  » au MUCEM… I a Elisabèt Cestor qu’a fach una tèsi sus la cançon occitana e qu’es dins la còla dau MUCEM e que seriá favorabla.  D’en primièr una letra... Pecout analisa lo MUCEM coma ostil a tot çò provençau … Benlèu mai complicat, ditz Òffre. Lo president d’ara Jean-François Chougnet es afeccionat per la cultura portuguesa e òme de nauta cultura, se poiriá que siá pas tan opausat qu’aquò.

E pensar de far d’acamps d’un estil novèl amb los joines occitanistas per analisar, comprene, e renfortir la dinamica de “pòst-diglossia”…

 

 

 

 

PEN-CLUB DE LENGA D’OC :  PER DUBRIR LO TALH : dicha inaugurala de Rotland Pecout  per l'acamp de Decembre 2008. 

Rendut compte dels acamps

Rendut compte dels taulièrs