SECCION

DE LENGA D’OC

DEL PEN-CLUB  INTERNACIONAL

RENDUT-COMPTE DE L'ACAMP GENERAU DEL
P.E.N. CLUB DE LENGA D'OC
lo 23 / 11 / 2013 a Montpelhièr

 L’amassada generala del Centre PEN de Lenga d’Òc s’es fin finala tenguda a Montpelhièr. Aquò siaguèt donc l’endeman del collòqui Leon Còrdas del 22 de Novembre,  organizat per la còla de Recèrca RedOc/LLACS. Aquel collòqui es estat una capitada espectaclosa e mai d’un dels escrivans del PEN d’Òc presents a l’AG i avián participat.

 L’acamp se debanèt a l’Ostau d’Occitania  (Pòrt Mariana ; 117, carrièra dels Estats Generals, 34000 Montpelhièr) mercés a la corala espitalitat del Cèrcle Occitan de Montpelhièr, que grameciam tant e mai.

 Se dobriguèt lo dissabte 23 a 10 oras. Lo matin que precedissiá l’AG formala de la tantossada s’escambièron de ponchs de vista e d’idèas sus la tematica : « cossí avèm avançat sus los grands projèctes qu’aviam faches, e cossí avançar mai ? »

 En introduccion Rotland Pecout nos parla de çò que se passa ara en Escòcia. Lo govèrn escocés a decretat que lo lo gaelic es oficial a costat de l’anglés e enlai tot lo mond  i son consents, ço sembla. E pasmens lo gaelic es fòrça pauc practicat dins la vida vidanta, o pas ges. Mas gandís ara un estatut d’oficialitat consentida per tot lo mond, que lo manten dins l’estat de « lenga viva del millenari novèl »… un estat que volontariam de segur per l’occitan.

 E justament al nòstre, ont ne sèm ? Devèm reconóisser que i a un pauqueton mens de desinterés per la cultura d’Òc dins lo public que fai vint ans, mas que demòra una importanta e activa agressivitat ‘jacobinista’ contra la diversitat linguistica en França. E de mai aicesta s’exprimís sens ges d’entravas, largament representada dins los mèdias, amb la sansònha classica que per aparar lo francés eficaçament cal imperativament que l’occitan dispareguèsse cap e tot, e tanben que d’aparar aquel lengatge seriá degalhar escandalosament l’argent del contribuable.

 Mas quicòm mai naseja. Causa positiva relativament novèla e que se pòt pas denegar, aquò’s un interés oficialament afortit de las regions o d’unas comunitats urbanas per las lengas dichas « regionalas », marcat per de linhas budgetàrias e de mesuras per rendre visibla e audibla publicament la lenga. Causa de saludar e d’encoratjar bravament.

 Reconoissèm dins la discutida qu’aquò marca una dobertura indiscutibla, e mai sai que benlèu una vertadièira oportunitat istorica. Entre Catalonha e Piemont qu’an de fòrtas politicas linguisticas, Miegjorn-Pirenèus, Lengadòc-Rosselhon, Aquitània, mai recentament Ròse-Aups, e totara meteis Auvèrnhe s’engatjan fortament per sauvar nòstra lenga, en trabalhant cotria. Provença (« la Maire Prouvènço qu’a batu l’aubado »… e qu’aguèt una tala preeminéncia antan dins la dinamica renaissentista) es dramaticament en arrièr dins aqueste movement. Benlèu perqué lo front dels aparaires de la lenga s’atròba lai divisit.

 Oportunitat màger adonc, mas seriá nèci de crèire que las Regions soletas van far lo trabalh per nautres e que sufís d’esperar ara sens bolegar que tot se faguèsse. Tot mòstra que sus aquel sicut d’unas Collectivitats Localas son dobèrtas e benvolentas, mas es a nautres los occitanistas de butar, de balhar d’idèas, d’empusar d’iniciativas.

 A aquel prepaus parlam puèi de la resolucion « Pour une visibilité et une audibilité publiques optimales de la Langue Occitane » qu’un borrolhon n’es prepausat.  Se’n càmbia d’unes passatges e s’i tornarà dins las sesilhas seguentas. Se nòta qu’a d’unes endreches « la langue d’Oc écrite et parlée dans ces espaces publics … [e que cal que siá] d’une qualité indiscutable »  poirà èsser siá en grafia occitana siá en grafia mistralenca. Los dos biais d’escriure balhan de segur a l’occitan sa dignitat de lenga de culture interacionalament coneguda e estudiada. Dins una amira realista cal èstre conscients d’aquela dualitat eretada de nòstra situacion istorica. E refudar que siá l’encausa de conflictes suicidaris coma s’es passat sovent. Aitanben se fai la remarca qu’aquò simplifica pas tròp las causas e qu’es de segur potencialament embolhaire.

 De fach, cal téner compte del fach que dins d’unes endreches (Corbièiras per exemple) existís una vertadièira consciéncia linguistica, mentre dins d’autres i a solament dins lo melhor dels cases una consciéncia « localista ». Exemple lo mai caricatural, Mauguiò dins Erau qu’a afichat coma nom locau (donc supausat occitan !) « Melgueil », l’ancian nom francés del sègle XVII, placardat en dejos del nom d’ara « Mauguio », que retipava de fach la prononciacion occitana del sègle XIX. Coma se « Melgueil » foguèsse lo nom occitan. Implicitament es la dobla equacion : francés = modèrn / occitan = ancian, e dins aquel cas abotís a una inversion absurda ! Perqué la logica aquí es pas estada linguistica mas localista. A la rebors « Montpeirós » es un exemple de marcatge corrècte mas que pausèt lo problèma d’explicar al mond que la grafia istorica de l’occitan es pas la del francés e que « ó » recobrís lo son « ou ».

 Aquelas dificultats fan qu’es important d’acompanhar aquelas mesas en plaça de  l’occitan dins l’espaci public  amb de comunicacion dins una amira pedagogica. En faguent saupre que pendent 500 ans l’òc es estat la lenga que s’es oficialament escricha aicí, de verai, e òc, n’i a las pròvas ni que siá pas politicament corrècte d’o dire – e que los noms de luòcs i avián son escritura oficiala. Dimension istorica.

 Abordam tanben lo problèma de la formacion d’una lenga aquesida : sovent en legiguent de tèxtes dins mantun dialècte los novèls venguts se fargan una lenga mesclada, que retipa pas pus ges un « parlar local ». Quand se tracha de manlèus de vocabulari aquò’s perfiechament legitim perqué los « manlèus recipròcs » son una vièlha tradicion de l’escritura d’Òc, largament praticada dempuèi sempre, e enauçada en paradigma per Perbòsc e Alibèrt.  Mas la mescladissa dels nuèch/nuèit/nuòch, lei/los, etc… desondra los tèxtes e seriá logic que totes aguèsson una coëréncia morfologica, siá en se restacant a una granda varietat dialectala, siá a un estandard, mas en defugiguent aquela « deliquescéncia ortografica de la lenga » coma la denóncia Josiana Ubaud dins un corrièr tremolant d’indignacion que nos mandèt.

 Ne tornarem parlar a la fin de l’acamp.

 Tantossada del dissabte 14-19 oras : Assemblada generala

 Presents : Forêt, Rixte JC, Rixte MC, R Pécout, M Bizot-Dargent, Amanda Biòt, Gui Matieu, Miquèl Decòr, Joan-Guilhèm Roqueta, Teiriç Òffre, Joan-Pau Creissac, Joan-Frederic Brun, Jaume Landièr, Joan Ros, Pèire Pessamessa. Poders : D Julien, Gerard Joan Barceló, Felip Gardy,

Lo rapòrt moral se dobrís per una « recapitulacion de çò qu’es estat fach ». De qu’avèm fach dempuèi nòstra refondacion en 2008 ? D’en primièr aquela dinamica de reconstruccion d’un Centre PEN a permés de fargar per los escrivans d'Oc un cèrcle frairenal ont se retròban e escàmbian, es ni l'IEO ni lo Felibritge, emai la majoritat dels membres sián dins l’un o los dos d’aqueles organismes que pòrtan istoricament la destinada de la lenga. Lo PEN de Lenga d’Òc es simplament un luòc coral ont es de règla de  defugir las guèrras intestinas, e mai s’i  poguèsse escambiar sus d’avejaires opausats. Aquel cèrcle que foncciona en escambis regulars tota l’annada fai que lo concèpte de « l'escritura en arquipèl » antan descrich per Felip Gardy se càmbia a bèles paucs en quicòm de mens fragmentari : una comunautat, incresablament divèrsa, mas adralhada dins un vam comun.

 E puèi en 2011 avèm capitat de reintegrar lo PEN Internacional, i sèm d'a fons integrats, sèm dins lo còp de çò que s’i fa, fasèm partida tre ara del cinquantenat de centres que participan lo mai.

 Aquela integracion dins lo PEN Internacional es una causa fòrça importanta per la cultura d'Oc. Prenèm consciéncia que nòstra cultura, coneguda dins lo mond per los Trobadors e Mistral suscita un interés e una afeccion espectacloses que son en contrast complet amb lo mesprés e l’escafament que ne patissèm dins l'exagòn. Cal se retrobar en mitan PEN per ne prene la mesura. Per un occitanista es una alenada santarosa d’oxigèn al mitan del CO₂ de la societat francesa ambienta…

 De nòstre costat, en i estent visibles e audibles, mostram que la lenga es pas mòrta. E tot a la rebors qu'es una literatura en plen vam. La seleccion de Maelle Dupon al prèmi New Voices 2013 n'es estat la mòstra. Es estat bravament remarcat e comentat, amb fòrça de gaug, que i aviá una candidatura en lenga occitana (de segur pas lo rire pesuc qu’auriatz imaginat en França !).

 Se contunham dins aquela rega afortirem nòstra reconoissença internacionala. L’occitan una de las lengas de culturas del mond, pas una pichoneta « lenga regionala », encara mens un ensèms de « parlars locaus ». La vertadièira plaça de la Lenga d’Òc es a aquel nivèl. L’òbra de nòstres ainats nos trai a aquela auçada e nos balha lo dever de nos i manténer.

 Aquela reconoissença internacionala es un mejan de contornar la malediccion duradissa de la depreciacion que nos aclapa en França. Una reconoissença internacionala vertadièira se pòt esperar que per regiscle contribuiguèsse a  melhorar nòstre image en França e en Occitania.

 E enfin de se retrobar amb d’autre mond del PEN internacional es l’escasença contunhosa de  rescontres espectaclós amb totas las culturas del mond. Aquò alarga nòstre orizont cultural, e l’ambicion universala de nòstra escritura.

 Al punt ont ne sèm es pas dificil de demorar presents dins la bolegadissa espectaclosa del PEN internacional e de contunhar d’empusar una dinamica d’ensèms a l’escritura d’Òc. Sufís de contunhar nòstres acamps en Occitania, de contunhar d’escambiar entre los acamps e de faire de projèctes cotria, d’èstre presents e actius dins lo PEN Internacional coma o sèm ara. E mai sens ges de mejans se pòt contunhar… mas cal velhar a balhar un caractèr duradís a aquela dinamica, que s’anèsse pas aconsomir coma aquò se passèt malastrosament per l’ancian PEN d’Òc.   

 E se nos organizam melhor, se passam a un nivèl de fonccionament mai eficaç amb un grop de trabalh capable de demandar de subvencions e de montar de projèctes mai ambicioses, podèm de segur far encara mai, e aital balhar encara mai de vam, de visibilitat, e d’endevenidor a la cultura d’Òc al sègle XXI.

 Aquí ont ne sèm. Inscriure dins la durada una preséncia de l’escriure occitan reconogut sus una scèna internacionala, e tanben francesa e occitana.

 Se presenta lo bilanç financièr 2012, qu’es pro simple.

Per organizar l’acamp de Valença s’es tirat 3500 euros del Livret A que son estats meses sus lo compte corrent e quora los aurem recuperats seràn meses tornarmai sus aquel Livret, causa que s’es pas facha en 2012 mas en 2013 n’avèm ja pogut remetre 2500 sus lo libret.

Se discutís un brieu la question espinhosa del montant de l’escotison. Saupre se devèm lo metre a 20, 25, 30 euros ? Lo problèma de basa es que fins ara aquel escotison es estat la sola font de revenguts del PEN Occitan. E que nos sèm mainats que nos cal pagar 490 euros al PEN internacional. En tenent compte del nombre que sèm se deuriá donc imaginar un escotison de 30-40 euros. Mas se pausa la question dels joines, caumaires, etc… e en principi cal que paguèsson tanben, quand aquò foguèsse pas que d’un biais simbolic (5 euros minimum, disèm) per materializar son voler d’èstre dins lo grop.

 Teiriç Òffre lança l’idèa d’un prètz liure, laissat a l’apreciacion de cadun segon sos mejans e sa motivacion. Idealament de 30 euros o mai, mas qu’en mejana siá superior a 12 èuros per permetre de pagar l’escotison internacional.

 Se decidís tanben qu’aquel escotison per l’annada avenidoira es pagable a comptar de l’acamp de l’auton que precedís.

-          Eleccion del burèu e del CA

Joan-Marc Courbet nos aviá escrich aiçò : « Moun souvèt sarié que noste PEN-club d’O siegue uno assouciacioun un pau mai fourmalisado, un pau mies estruturado ... Semblan un pau li galés di libre d’istòri de moun enfanço qu’anavon à la batèsto en desordre ... E en fàci de nautre avèn d’aversàri (avèn pas d’enemi !) bèn estrutura coume l’armado roumano ...! »

 Danielle Julien nos aviá escrich de son costat: « voudriáu laissar ma plaça de vice presidenta per Provença qu'ai gaire de possibilitats de faire de trabalh. Ma santat m'empacha de prene de responsabilitat, adonc me sente pas ges representativa. e vòle pas ocupar una plaça per ren. Vos mande a totei meis amistats e grandmerceje totei leis amics que fan un trabalh remirable, Jean Fred en tot promier. Danielle »

 La necessitat de renfortir lo burèu per melhor s’acarar als pretzfachs administratius que lo president solet i ten pas pè es afortida clarament. Per i respondre se prepausan espontanèament dos clavaires, que los conoissèm experimentats e  menimoses : MC Rixte e  JG Roqueta.

 Novèl burèu acceptat a l’unanimitat

Se fai a aquela ocasion de remarcas importantas sus lo fonccionament.

 D’en primièr per lo « fonccionament corrent » las decisions cal pas qu’esperèsson l’Acamp General per èstre presas. Bastarà que lo Conselh d’Administracion (CA) se concertèsse en acamp formal o per escambi per las prene.

 D’un autre latz es pas realista de voler far fonccionar activament un nogalh tròp restrictiu ont i aguèsse pas que d’escrivans confirmats e labelizats. E d’abord totes los autres centres PEN o an comprés e comprenon tanben d’autras menas d’actors culturals : jornalistas, etc… Lo PEN francés a resolgut aquela dificultat en s’embessonant amb una « Associacion dels amics del PEN francés » compausada de simpatizants actius que son pas escriveires mas butan bravament a la ròda.

 Sembla que l’ancian PEN occitan aguèsse un pauc patit d’un elitisme excessiu qu’abotiguèt a son aflaquiment e puèi a sa mesa en som. Sens renonciar a l’exigéncia de qualitat consubstanciala a l’istoria de nostra renaissença cal dins una amira realista afavorir l’integracion de participants actius pas forçadament escrivans d’oc de primièr plan.

 Aviam tanben en 2011 nomenat de membres d’onor, se’n prepausa dos autres que l’AG los accepta a l’unanimitat :

1)      Huguette de Broqueville, flama escrivana de lenga francesa, presidenta del PEN Francofòn de Belgica, e que revindica de rasics occitanas

2)      Joffrey Hull, linguista d’auçada internacionala, aparaire d’elèit de nostra cultura, e sai que lo sol australian capable d’escriure en Òc…

 Dins una amira semblanta demòra important de contunhar de nosar de ligams amb autras culturas dichas « minoritàrias », e se prepausa particularament los Maorís, qu’afortisson de mai en mai, ço sembla, un dinamisme renaissentista e mai dins un ambient anglosaxon. (JC Rixte).

 Autra question d’importància màger : cossí comunicar del melhor que se pòt dins la premsa occitana e generala.

 D’unes de nautres coma JM Courbet que s’acaran desempuèi de longas annadas a aquel pretzfach an pres la mesura de la dificultat de l’afar. Los mèdias « màgers », d’audiéncia exagonala, contunhan de far mostra d’un desinterés total per tot çò que tòca la lenga d’Òc. Es un exemple quasi caricatural de « self-fulfilling prophecy » : se’n parla pas perqué se pensa que lo public ne seriá pas interessat, e cossí poiriá n’èsser interessat (o pas) s’es pas jamai informat ? Trencar aquel nos gordian desesperant deurà èsser un dels pretzfachs de l’occitanisme del sègle XXI… Aquel problèma trompassa la question del PEN, mas lo PEN deu de son caire s’i acarar e comunicar, far saupre çò que fai e las resolucions que pren en AG.

 Cossí far ? D’en primièr i a d’organs de premsa e de mèdias que que nos son dobèrts e favorables : La Gazette, per exemple, a Montpelhièr (mentre lo « Midi Libre » nos acòrda pas gaire o pas ges d’interés, grand gaug que nos aclapèsse pas jos la derision coma aviá costuma d’o far fai vint ans). I a de mèdias de sensibilitat occitanista estampats (la Setmana) o electronics (lo Jornalet, Aquò d’aquí, Prouvènço d’Aro… que sos responsables son membres del PEN occitan) que de segur cal informar largament, causa que fasèm pas fins ara. E que caudrà far, imperativament… Donc ne cal aver una lista precisa e un contacte e lor mandar a cada còp d’infò, sistematicament.

 I a de personalitats que nos son favorablas e ne cau establir una lista. Per exemple de segur de grandas votz del jornalisme coma P. Catinchi. De segur fan pas çò que vòlon dins los jornals ont escrivon, mas pòdon far passar de nòvas importantas, o an fach mai d’un còp. D’aqueles amics precioses ne cal aver una lista e lor cal mandar de nòvas regularas.

 Enfin, per comunicar entre nautres, es aisit d’utilizar internet e la situacion artisanala e « minimala » d’ara se pòt melhorar. Avèm lo yahoogroupe, que pausa lo problèma embestiant d’èstre pas vertadièrament confidencial… mas qu’es aisit. Tant qu’escambiam pas de grands secrèts d’estat es un otís aisit e preciós.  Los qu’i son pas e que vòlon participar cal lor explicar tornarmai cossí s’i marcar.

 Per tocar tot lo mond cal melhorar lo « mailing » e que siá fisable. Las boitas de corrièr individualas coma Outlook son pas totjorn pro poderosas per far aquel trabalh, de còps que i a de destinataris o recebon pas, etc…

 Tot aquò donc deu èstre melhorat.

 JF Brun presenta puèi lo projècte d’un Omenatge a Mistrau que se debanariá sus lo sit istoric de  Magalona, per marcar lo sovenir de la mort del poèta lo 25 de Març.  Anne Janin qu’es una responsabla activa de l’Associacion dels « Amics de Magalona » (e una anciana estudianta de R. Lafont), es estada contactada per un projècte tot simple de garba florala e de discors lo 25 davant la lausa comemorativa de la Santa Estèla de 1900, e a prepausat de prene en mans amb aquela associacion la mesa en plaça d’un collòqui sus « Mistral e la « Respelido » Magalona 1900 » inicialament previst lo dissabte 29 de març. Qu’es a aquel moment istoric que lo poèta cantèt aquel imne que descriu l’esvelh de totes los païses d’oc al rampèl de « la maire Prouvènço », tèxt que mòstra clar, de segur, la « panoccitanitat » de son projècte.

 Lo projècte deurà lèu èstre mes en forma mas l’oportunitat que nos es balhada per l’Associacion dels amics de Magalona, estrambordats per l’idèa, la cal de segur agantar. Anne Janin imagina un collòqui, de recitacions poeticas, de cants (far venir una corala ?) etc…

 Se’n discutís un brieu e l’idèa d’avançar dins aquel projècte es de segur unanimament retenguda.  JC Rixte prepausa que lo collòqui se sonèsse : « F Mistral escriveire de l’espandi occitan ». El a una charradissa sus Mistral e los Escrivans de Droma. Caudriá tanben desvolopar « Magalona luoc literari », en parlant de Bernat de Trevièrs, de Gariel, de Mistral, de Max Roqueta (qu’i consagrèt tres poèmas polits e la peça intedicha « La gruma e la Sau »)…. Etc… i a la matèria d’una charradissa, e JC Forêt se prepausa de la far. JF Brun focalizaria mai sus « la Santa Estèla de 1900 » en replaçant sos enjocs dins lo vam istoric de la renaissença occitana.  Caudriá contactar F Martèl per veire se poiriá far un expausat sus Mistral, que sos darrièrs trabalhs an capitat de veire jos un esclairatge novèl, e de segur d’autres intervenents serián benvenguts.

 Se decidís que cal escambiar larg sus lo projècte, e qu’es tanben important qu’aguèsse un costat festiu e pas solament de collòqui sabent. Los escambis sus Leon Còrdas la velha de nòstra AG representan un bon exemple d’afar capitat, dins aquel èime : interessant e festiu.

 Se decidís tanben que caudrà prene lenga amb la Municipalitat de Vilanòva de Magalona, que joguèt un ròtle de tria dins l’aparament de la visibilitat publica de la lenga, amb l’afar dels panoncèls que portavan lo nom en òc del vilatge e qu’un jutjament nèci aviá ordonat de los levar. La resisténcia dels vilanovencs aquí siaguèt exemplara, e mai fruchosa. De segur ne caudrà parlar dins aquela ceremonia e rapelar son meriti.

 Rotland Pecout imagina que a Montpelhièr se podriá prepausar un interessant omenatge besson a 2 aparaires màgers de la lenga d’Òc : F Mistral e J Jaurès. Que los monuments e placas que los commemòran son quasi vesins dins la vila. Idèa flama, mas es encara un autre afar e cau veire de qué se pòt organizar e qual o fa.

 Acamps venents del PEN de Lenga d’Oc.

 L’acamp de la prima de 2013 se tendrà en Auvèrnhe. Aviam ja imaginat Sant Flor, projècte plen d’interés e d’agrat, mas nos es balhada l’oportunitat de lo far a Clarmont, çò qu’estrategicament es força interessant.  Nostre amic Cristian Bonet a l’acòrdi de la decana de l’universitat per lo far dins los locals de l’universitat al Centre vila. Puèi de Doma e mai que mai Clarmont son la part mai poblada de la region Auvèrnhe, mas tanben la ont la visibilitat de la cultura d’Òc es la mai redusida. E pasmens la region Auvèrnha coma sas vesinas Miegjorn Pirenèus, Aquitània, Lengadoc-Rosselhon, e Ròse Aups, envisatja de participar a la dinamica novèla d’aparament de la lenga. Lo moment es donc doblament oportun. Se fariá los 25-27 d’Abriu, de precisar. Caudrà qu’aquel eveniment aguèsse un interés cultural e siá pas simplament una reunion de trabalh administratiu.

 Cal donc alestir « quicòm de sexy, dins lo Centre de Clarmont » dison los participants. Nos regaudissèm d’aver l’ospitalitat de l’universitat, mas cal pas qu’aquela localizacion nos i embarrèsse dedins. E donc cal preveire de far de causas al defòra d’aicesta.

 J Ros apond que los occitanistas de l’endrech an de bons contactes amb FR3 Auvèrnhe e los mèdias de l’endrech.

 Se discutís se se poiriá pas far jogar una peça de teatre. Tot aquò’s de definir.

 Serà important que l’occitan publicament mes en abans a aquela escasença siá majoritàriament representat per sas varietats septentrionalas, e tanben que se mostrèsse a aquela ocasion cossí se comunica aisidament entre parlars d’Òc maudespièch d’unas diferéncias fonologicas.

 Serà l’escasença de valorizar en prioritat a aquela escasença los escrivans e artistas d’aquela part d’Occitania, l’edicion que s’i fa e sa difusion.

 Clarmont deurà donc èsser un moment fòrt. En ligason amb çò que disiam de valorisacion del Nòrd-Occitan e  de l’intercompreneson, lançam donc l’idèa d’una « proclamacion de Clarmont », afortissent la dinamica interdialectala de la lenga d’Òc. Aicesta deurà èsser finalizada a Clarmont e nos cal tre ara i trabalhar en escambiant sus internet.

 Rotland Pecot afortís que caudrà mençonar dins aquel document que los confinhs administratius de las regions se superpausan pas a aqueles de las lengas. Per exemple cal rapelar aquela evidéncia benlèu dessaupuda, Nimes es en region LR mas de lengatge provençau. De fach cada region occitana es polidialectala.

 Autres eveniments.

 De segur sèm coma cada an implicats dins la dinamica del Prèmi Ostana, en Junh 2014, e caudrà que de membres del PEN Òc i sián. Aurelià Lassaque es vice-presidenta cargada mai especificament d’aquel prèmi.

 L’acamp d’auton de 2014 se deuriá téner a Pau, en relacion amb los « Rencontres dels dos Penents » ont s’afrairan las culturas dels dos pendisses dels Pirenèus. Nòstre car amic Sèrgi Javaloyès es d’acòrdi per lançar aquel projècte que ne cal ara meteis començar de dessenhar los contorns.

 Las jornadas de La Guèpia. [D’après una letra de S Carles qu’avèm pas gaire discutida malurosament per manca de temps] Autre eveniment important que se tòrna organizar cada estiu e ont sèm presents. A l’acamp de Tolosa Joan-Claudi Sicre nos aviá propausats d’i participar a d’escambis amb los cantaires, dins l’idèa d’implicar los escrivans dins un trabalh sus la lenga dins la cançon. Aquela proposicion de segur nos estrambordava, lo limit de l’implicacion que i podiam aver estent de tot segur la disponibilitat dels membres. Sèrgi Carles e JF Mariòt s’i impliquèron particularament. « Es estat un grand moment d’intelligéncia dins un ambient destibat e umoristic » nos escriu JC Sicre. De tant qu’un novèl talhièr es demandat per los cantaires  a l’estiu 2014. A La Guèpia se deuriá trabalhar sus la cançon e sus la traduccion, escricha o parlada. A bèles uòlhs vesents la demanda es granda, seriá nòstre prètzfach d’i respondre encara mai.

 Davant l’importància de tot aquò JC Sicre suggerís que La Guèpia venguèsse un rendetz-vos annadièr dau PEN occitan a data e luòcs fixes. Mas en estiu i a d’autres eveniments, ont d’unes de nautres son implicats : UOE de Nimes, Estivada de Rodés, festenals poetics de Sèta e Lodèva… Cossí conciliar tot aquò ? Causa que caudrà discutir tre l’acamp venent.

 Eveniments dins la dinamica del PEN Internacional. La reactivitat dels membres del PEN de Lenga d’Òc per la Jornada Lenga Maire (21 de Febrièr) e la Jornada Internacionala de la Traduccion (30 de Setembre) es estada remirabla, avèm alestit dos e-books que marcan nostre interés e nostra implicacion dins aquelas doas tematicas, e que son dos libres chanuts. En cambiant un pauc lo projècte es logic d’o tornar far en 2014, es un exemple de realizacion aisida e interessanta.

 Per la jornada « Writers in Prison » particularament cara al PEN Internacional avèm l’astre d’aver proche Montpelhièr una escrivana (occitana d’expression francesa) qu’es afogada per aquo e que s’es per aquela rason raprochada de nautres, e qu’a l’acamp de Valença sa candidatura èra estada presentada e acceptada. Organiza cada an una dimenjada sus aquò a Vic la Gardiòla entre Montpelhièr de Seta, amb lo pairinatge, de segur, del PEN occitan. Èra previst que sia amb nautres a aquel acamp mas un eveniment grèu avengut dins son entoratge pròche l’a empachada al darrièr moment de venir.

 Lo Congrès Mondial venent del PEN Internacional se tendrà al Kirghizistan (e lo de l’an d’après al Québec). De segur cal qu’i siagam presents.  Idealament mai d’un. Cal preparar las resolucions qu’i prepausarem, qu’aquò es un biais important de se mostrar actiu. Una, logica, seria de tornar butar a la roda per los dreches linguistics en França e de demandar al govèrn una lei en França per las lengas dichas regionalas. Cal tanben ensajar d’aver de candidats per lo prèmi « New Voices », coma Maelle Dupon ongan. Premiats o non, lo fach que concorigan a costat de las “grandas culturas” a una valor demonstrativa immensa. Venèm de reçaupre de Londras aquela informacion: «  BREAKING NEWS: Jury for the PEN International/New Voices Award 2014 to be announced [on]  November 3 … Centres will be able to nominate candidates from January 2014 onwards” Es donc temps de s’i botar.

 De fach cal aquí lançar tota una dinamica per aver regularament de joines escrivans novèls de mens de 30 ans, candidats a aquel prèmi. S’escàmbia d’idèas aquí dessús. Per exemple aquela de faire un concors “escolar” per causir los joines… lo luòc ont trobar aquelas votz nòvas es de segur l’universitat. Se decidís de veire amb Laurenç Alibèrt que succedís a Montpelhièr III a JC Foret, e de veire tanben a las facs de  Tolosa, Bordèus e Clarmont.

 A aquel prepaus se fa de parentèsis sus los autres prèmis literaris, es interessant que d’autors occitans i mandèsson de tèxts, per mostrar qu’existissèm. I a per exemple lo « prèmi de Sant Adornin », qu’es ligat al sovenir de Max Roqueta.  

 Ret dels PENs mediterranencs (que fasèm partida de sos fondadors e que i sèm dins lo burèu). Es un projècte que Miquèl Decor s’i es investit amb fòrça de vam. Retrobam aquí una plaça istorica de nòstra cultura, imaginada per los teoricians de « l’Idèa Latina ». Nos sollicitan per que n’alestiguèssem un acamp. E mai imaginarián que l’organizèssem a Narbona. Lo projècte es realista, Miquèl Decor es en trin de nosar los contactes que cal, amb l’IEO Aude, Nicola Català, e mai que mai la Societat Arqueologica de Narbona, qu’a un grand pes dins la vida culturala de la ciutat. I a de salas prestigiosas coma aquelas de l’ancian arcavescat, e es possible de las aver. De seguir amb atencion.

 Convidacions del PEN Esperanto. Es un dels PENs amics que nos an sostenguts calorosament al moment de nòstra reïntegracion. Nos prepausan de participar a d’acamps comuns. I aurà los rescontres de Malaga, 11-12 octobre 2014, ont avèm confirmat que participariam. Lo cap-mèstre d’aquel grop Giorgio Silfer voldriá tanben prepausar un pichon rescontre sus la tematica : « Crear una lenga e una literatura ? agachs crosats entre l'esperantisme e l'occitanisme » que  se poiriá debanar a La Chaux-de-Fonds,  a la prima de  2014. Son interessats per aqueles escambis Teiriç Òffre e e Joan Ros. Anam donc reprene lenga amb eles per fixar aquel acamp.

 Visibilitat e audibilitat de l’Occitan dins l’espaci public. Nos trobam acarats a una oportunitat novèla e istorica que cal pas mancar ni degalhar. Per lo primièr còp las Regions (e quitament la França ??) vòlon sauvar nòstra lenga del degolòu, e non pas l’eradicar. Nòstra accion dins aquel contèxt cal que siá exemplara (atractiva e pedagogica).  I podèm e devèm jogar un ròtle important. Avèm nòstres mots de dire e nòstras idèas aquí dessús !

 Per aiçò i a ja una causa de far: de s’engulhar lo mai que se pòt dins tota mena d’eveniments culturals que se fan en Occitania e qu’an pas l’etiqueta occitana. Per exemple participar a de concors literaris, de collòquis...

 E se pausa la question de las « Residéncias d’Escrivans ». Los escrivans de totas las lengas i an largament drech. Seriá logic que d’escrivans d’òc ne poguèsson beneficiar. E nos i cal pervenir. I a tot un lobbying de far aquí. De veire amb LR2L e lo PEN Internacional. E amb los malums occitanistas.

 E ne tornam al tèxt de resolucion « Pour une visibilité et une audibilité publiques optimales de la Langue Occitane ».

Abordam puèi tres tèmas interessants prepausats per T. Òffre

-          -Lo blòg de Silvia Aymerich. Silvia es una colèga catalana del PEN, rescontradaper Teiriç l'an passat a Budapest. A mes en camin amb de tèxts d'autors del mond emai de versions dins tot plen de lengas e la possibilitat d'ausir de tròç d'òbra amb lo mp3. De segur sèm totes d’acòrdi qu’es de far conóisser e de sosténer e que per nautres es interessant d’i participar.

-          - Films d’escriveires. Teiriç nos explica : « Avèm començat de filmar d'escrivèires amb l'associacion CEP d'òc a z’Ais (Glaudi Barsòtti, Jòrgi Gròs e Joan-Ives Roier), ne'n pòdi parlar perèu o meme menar lei filmes qu'ai fach aqueleis entrevas ». Conoissèm aquel estúdio, ont siagèrem tan coralament aculits en 2010.  Sabèm que  nos es largament dobèrt a gratis. Ne cau profitar tant e mai.

 -          - Mr Shikun de Hangzhó (China) a contactat T Òffre amb lo projècte de montar una mòstra a l'entorn d'Occitania (cultura e ecologia) al musèu de Hangzhou. L’interés per l’occitanisme lo ven de sa descobèrta de las Calandretas e de la pedagogia Freinet, que descobrisson amb interés en China. Teiriç a escambiat per corrièl amb aquel òme e es un projècte ambiociós de seguir.

 Abordam puèi dos tèmas interessants prepausats per JM Courbet, qu’es absent e sera aquí deman.

 La revista Chèca PLAV « ounte soun pareigu de tros d’escrivan óucitan » e la revista Souvislosti « ounte nourmalamen pareitran de tros d’obro d’escrivan óucitan de aro e que bèn quàuquis un d’entre nautre n’en fasèn partido. ». Tot aquò marca clarament un interés renovat per l’Òc dinsmantuna contrada, e i devèm respondre del melhor que podèm.

 Reviradura de « l’Oufèrto lirica” de Tagore. Que JM Courbet i a trabalhat tant e mai dins los meses passats, e que ara es mestièr de la far conóisser, Joan-Marc nos explicarà melhor aquò dimenge.

 -          Dimenge 24 de 9 a 12 : Ostau d’Occitania, una reunion rica « pòst-AG »…

 Tornam parlar del projècte de l’acamp de Clarmont.

Tornam dire que a Clarmont caudrà que l’occitan septentrional siá majoritari e que se veguèsse que comunica ensèms amb d’autras varietats del lengatge. E que lo PEN Francés deu d’aitant mai èsser dins lo còp d’aquel projècte qu’una de sas vici-presidentas (Nicole Barrière) es d’enlai.

 Tornam parlar de la mocion avenidoira de Clarmont (de redigir e de trabalhar) sus la coeréncia de l’occitan escrich, per respondre al problèma del mescladís eteroclit de varietats dialectalas que s’escriu sovent, e de la lenga tròp artificialament unificada. L’idèa es que l’occitan del sègle XXI deu se plegar a una cèrta « estandardizacion policentrica », mas qu’aicesta deu pas èsser un mescladís pluridialectal destimborlat, coma la tendéncia se’n vei per passadas.

 Tornam parlar de la comunicacion. JM Courbet conois ben l’afar, qu’a a l’abitud d’o far per lo Felibritge. E de segur nos cau utilizar son experiéncia. Mas nos ditz : « ai l’impression que pòde pas dintrar dins lei mèdias… coma se i aviá una pòrta d’acièr per lei grands jornaus…. » De meditar. Cossí i far passar un messatge ? Un dels elements de respònsa es que « fau conéisser quauqu’un personalament ». Adonc una prumièra causa, evidenta : que dins los mèdias occitans nostra accion siá largament presentada, aqueles d’aquí nos son de segur dobèrts.

 Abordam la question de las resolucions per lo PEN Internacional.

Lo subjècte ont intervenèm al nivèl internacional dins l’encastre del PEN es la diversitat linguistica.

 Ongan avèm fach passar una mocion internacionala [RÉSOLUTION N^O 14 : LA CHARTE EUROPÉENNE DES LANGUES RÉGIONALES OU MINORITAIRES DE 1992 EN FRANCE. Proposée par le centre PEN de Langue d'Oc, le centre PEN français, le centre PEN basque, le centre PEN catalan, le centre PEN portugais et le centre PEN ouïgour]. Se tòrna parlar d’una ratificacion avenidoira de la Carta Europèa per la França, lo primièr ministre JM Ayrault n’a fach recentament la promessa.

 Qué demandarem l’an que ven ? Que la Carta siá signada o non fa pas tant qu’aquò avançar la question de l’estat critic de la lenga… Sèrgi Carles nos escriu que cal demandar una lei francesa especifica per las lengas minoritàrias/minorizadas. Aitanben lo grop parlementari bailejat per Pau Molac a rescontrat la ministra de la cultura e ne concluís que sa posicion es « fregeluga »… mas la ministra vòl publicar un « còde de las lengas de França » (recapitulant e metent en avant lo còrpus legislatiu e reglamentari actual) e pas tròp faire una lei… rason de mai per que ne demandèssem una.

 Rotland Pecout pensa que i a ara un desvari (ditz : afoliment) d’una part de l’intelligentsia francesa que se manifèsta de mai en mai activa contra la diversitat linguistica a l’interior de l’exagòn…

 A prepaus de minoritat quand i a un embessonatge amb una ciutat del mond ont i a de minoritats se deuriá metre en relèu las questions de minoritats, en afichant la lenga que se parla enlai.

 Talhièrs : revirada e e-books

 Tornam parlar de reviradas e Gui Matieu afortís, après o aver estudiat menimosament,  que n’i a mai que çò que sabèm. Benlèu cal pas cercar de faire l’inventari de totes los tèxts, estent que lo CIRDOC es en trin d’o faire amb de mejans professionals. Mas es interessant de n’aver una evaluacion.

 Joan-Claudi Rixte nos escriviá en citant una nòta interessanta que faguèt aquí dessús sus lo « Jornalet » (http://opinion.jornalet.com/gerard-joan-barcelo/blog/occitan-e-traduccion): « fau saupre que li a doas menas de competéncia que se dèvon diferenciar : la competéncia lingüistica e lo mestritge dei tecnicas de traduccion (o traductologia) ». Joan Ros pausa la question : « de qué vou dire de revirar un tèxt en occitan ? ». El revira del Rus. Eugèni Zamiquin (1934) « nosautres ». Un tèxt qu’anóncia lo « melhor dels monds » de Huxley e « 1984 » d’Orwell, que totes dos ne son un pauc una reescritura. Tèxt fondador adonc. La revirada, l’escriu dins son parlar, e directament a partir de la lenga originala. Insistís sus l’importància de far las reviradas directament a partir de la lenga originala.  

En Occitania avèm de traduccions (segon los estandards) e de reviradas (adaptacions que son pas segon los estandards, e tot còp francament infidèlas). Las darrièiras an tanben sas letras de noblesa. Subretot per una lenga coma la nòstra. Se cita d’autres exemples de tria : Conrad o Tagore revirats per Gide, Melville per Giono. Qu’a la rebors las reviradas academicas dels trobadors son en general sens interés literari. Fan passar solement un sens literal qu’es pas l’essencial del tèxt. Una traduccion literala pot èsser confòrma a l’estandard e sens interés literari…

I a d’estrategias per las « lengas raras ». I a mejan de revirar d’un biais seriós s’avèm un estat intermediari o un passaire. Pr’exemple un trabalh que fai Gui Matieu amb una croata que parla una lenga romanica, per revirar de Croata en òc.

De tot bais coma disiá Meschonnic : « l’atelier du traduire est celui du re-traduire ». Valent a dire qu’es interessant e mai sanitós que i aguèsse mai d’una revirada d’un tèxt. Caduna portant un lum diferent. Autra pista plena d’interés : se pòt far en collaboracion quand sèm mai d’un a trabalhar sus un tèxt.

Joan-Marc Courbet parla de sa revirada de Tagore. La  faguèt a la demanda d’un Indó que vòl promòure l’òbra del grand prèmi Nobel indian - e membre del PEN. Aquel trabalh important Voldriá que i aguèsse una exposicion associant Mistral e Tagore. A partir de la reescritura que ne faguèt Gide. Se pausa la question dels mejans. La fondacion Tagore a de mejans. Un bèl tròç de la revirada de Courbet es sus lo sit del PEN dins l’e-book « Revirada 2013 ».

Pas abordat manca de temps

Dos tèmas que deviam abordar an pas agut lo temps d’èsser discutits. Es aquel de la critica literària e aquel de la necessitat vitala d’empusar l’espelison d’una escritura jove al sègle XXI. Los caudrà abordar als acamps venents.

Acamp de Montpelhièr, 2008

Acamp de Tolosa, 2009

Acamp de z'Ais, 2010

PEN-CLUB DE LENGA D’OC :  PER DUBRIR LO TALH : dicha inaugurala de Rotland Pecout  per l'acamp de Decembre 2008. 

Rendut compte dels acamps

Rendut compte dels taulièrs